Najnowsza praca zespołu dr. hab. Krystiana Jażdżewskiego dotyczy ekspresji i sekwencji mikroRNA w wątrobie oraz ich zaburzeń towarzyszącym marskości i rakowi wątrobowokomórkowemu.
Nowotwory wątroby, w tym rak wątrobowokomórkowy (ang. hepatocellular carcinoma, HCC) stanowią trzecią na świecie przyczynę zgonów z powodu chorób nowotworowych. Zmiany molekularne leżące u podłoża nowotworzenia wątroby nie są dobrze poznane, a jednym z czynników zaangażowanych w inicjację i progresję tego procesu mogą być zmiany ekspresji mikroRNA (miRNA),.
Odkrycie miRNA, krótkich niekodujących cząsteczek regulujących ekspresję genów stanowiło kamień milowy w poszukiwaniach mechanizmów leżących u podłoża licznych chorób człowieka. Zaburzenia ekspresji i sekwencji mikroRNA prowadzą do deregulacji licznych genów i szlaków komórkowych. Ostatnie badania wykazały, że krajobraz mikroRNA jest znacznie bardziej złożony niż na początku sądzono. Z jednego genu kodującego prekursor mikroRNA może powstawać kilka – kilkanaście cząsteczek mikroRNA o różnej długości, nazwanych izomiRNA. Różnice w długości niejednokrotnie prowadzą do zmiany sekwencji jądra wiązania takiego mikroRNA, czego rezultatem jest wiązanie się izomiRNA do innych genów docelowych.
W celu zidentyfikowania wszystkich izoform mikroRNA, poznania ich sekwencji i poziomu ekspresji wykorzystaliśmy sekwencjonowanie nowej generacji do przeanalizowania profilów mikroRNA w 24 parach tkanki raka wątrobowokomórkowego i sąsiadującej tkanki nienowotworowej, w tym w 15 parach tkanek marskich. Wynikiem przeprowadzonych badań było otrzymanie listy znanych mikroRNA oraz izomiRNA ulegających ekspresji w tkance wątroby, wraz z informacją na temat zaburzeń ich ekspresji w HCC i tkance marskiej. Badanie wykazało, że przeszło 30% najbardziej deregulowanych izoform mikroRNA ma inne sekwencje jądra wiązania niż te obecne w znanych mikroRNA, zdeponowanych
w ogólnodostępnej bazie miRBase. W konsekwencji, takie izoformy będą regulowały ekspresję innych genów docelowych niż można się spodziewać na podstawie analiz wykonywanych w oparciu o znane sekwencje mikroRNA.
Przedstawione badanie wnosi istotny wkład w zrozumienie zależnych od mikroRNA zmian prowadzących do nowotworzenia w tkance wątroby oraz stanowi podwaliny przyszłych prac nad rolą mikroRNA w regulacji ekspresji genów w tkance wątroby. Specyficzne tkankowo profile mikroRNA mogą także zostać wykorzystane do projektowania molekularnych narzędzi diagnostycznych i terapeutycznych w raku wątroby.
Autorzy artykułu: Anna Wojcicka, Michal Swierniak, Oskar Kornasiewicz, Wojciech Gierlikowski, Monika Maciag, Monika Kolanowska, Marta Kotlarek, Barbara Gornicka, Lukasz Koperski, Grzegorz Niewinski, Marek Krawczyk i Krystian Jazdzewski
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1357272514001782